Motörhead gegn íslenska ríkisbákninu
Á hverjum degi flytja
fimm manns frá Íslandi til þess að hefja nýtt líf í öðru landi.
Eftir 2008 hefur hvert
áfallið á fætur öðru dunið á hinum almenna borgara með hækkandi sköttum og
verðlausari krónu og hafa menn reynt hvað þeir geta til þess að bæta upp tapið
með allskyns aukavinnu.
Eitt slíkt tilvik átti
sér stað í mars 2011. Þá var stofnað fyrirtækið ROKK slf sem ætlaði sér stóra
hluti á innflutningi á Rauðvíninu Motörhead Shiraz og verður saga þess rakin
hér stuttlega.
Stofnendur gerðu sér
grein fyrir gríðarlega háum og ósanngjörnum tollum og gjöldum á áfengi en töldu
sig vera með nokkuð sérstaka vöru sem hefur ekki verið í boði á íslenskum
markaði hingað til. Þeir voru komnir í samband við nokkra aðila sem sérhæfa sig
í framleiðslu vína sem eru framleidd í samstarfi við tónlistarmenn og / eða
umboðsmenn þeirra og eru kennd við þá.
Byrjað var á því að
flytja inn einn kassa til að kanna markaðinn og farið með tvær flöskur til ÁTVR
sem prufur til að leggja fyrir óskilgreinda nefnd sem leggja átti mat á það
hvort vínið kæmist í reynslusölu eða ekki. Þetta var í byrjun mars
2011.
28 mars tekur síðan
nefnd ÁTVR ákvörðun um að hafna umsókninni um vínið og vísar þar til siðareglna
ÁTVR. ROKK slf leggur þá fram mótgögn í málinu og reynir að snúa við ákvörðun
ÁTVR.
29 apríl er svarað með
staðfestingu á fyrri höfnun. Þá er málið kært samdægurs til Fjármálaráðuneytis
eins og eðlilegt ferli er. Engar upplýsingar eru gefnar um hvar eigi að kæra og
kæran því send á skrifsfofustjóra ráðuneytisins sem áframsendir beiðnina
samdægurs til lögfræðings ráðuneytisins.
5 maí svarar svo
Guðmundur Jóhann Árnason lögfræðingur og er settur á fundur með honum þar sem
farið er yfir stöðu mála og í beinu framhaldi lögð fram formleg kæra.
1 júlí kemur loksins
svar, eftir margítrekaðar tölvupóstsendingar, um að búið sé að úrskurða í
málinu. Niðurstaðan var sú að kærunefnd Fjármálaráðuneytis hefði komist að
þeirri niðurstöðu að snúa við ákvörðun ÁTVR um að hafna umsókn um Motörhead
Shiraz.
Aðgangur að birgja vef
ÁTVR er síðan veittur 13 júlí og samdægurs sótt um reynslusölu á Motörhead
Shiraz í gegnum vefinn.
Fyrir fyrirtæki sem er
nýstofnað og á vægast sagt mjög erfitt með að fá skýr svör um næstu skref var
álitið sem svo að málið væri í höfn og því farið í það að panta eitt bretti af
rauðvíni. Annað kom hinsvegar í ljós. ÁTVR hafði eingöngu verið að hafna
"umsókn" um reynslusölu, en ekki reynslusölunni sjálfri. Einnig
er rétt að taka fram á þessum tímapunkti að ROKK slf hefur enginn svör fengið
um það hvaða fólk situr í ákvörðunarnefnd ÁTVR né hverjir sitja í kærunefnd
Fjármálaráðuneytisins.
Eftir margítrekaðar
tilraunir til svars um ákvörðun um sölu, kemur, þann 3. Ágúst, loksins svar frá framkvæmdastjóra sölu og
þjónustusviðs ÁTVR, þar sem hann segir að svars megi vænta á næstu dögum.
17 ágúst er svo
þolinmæðin á þrotum og póstur sendur á Guðmund Árnason ráðuneytisstjóra
Fjármálaráðuneytisins og Ívar J. Arndal
forstjóra ÁTVR til að fá úr því skorið hvort yfir höfuð væri verið að vinna í
málum ROKK slf, hvorugur þeirra hafði fyrir því að svara.
22 ágúst kemur svo
niðurstaða ÁTVR um að stofnunin hafni reynslusölu á Motörhead Shiraz.
2 september er því
leitað til lögmannsstofu sem sendir formlegt bréf til ÁTVR þar sem bent er á að
engin ný gögn hafi komið fram í málinu síðan ráðuneytið úrskurðaði að ÁTVR bæri
að taka við umsókn um reynslusölu og þess krafist að taka vínið í reynslusölu.
Við því var ekki orðið.
19 september er seinni
kæran því send inn til Fjármálaráðuneytisins og enn og aftur eftir
margítrekaðar tilraunir til þess að ná sambandi við lögfræðing ráðuneytisins
kemur loks lokaniðurstaða inn um lúguna í byrjun árs 2012. Á einhvern
óskiljanlegan hátt tekst kærunefnd ráðuneytisins að vera sammála ÁTVR og hafna
reynslusölu á víninu í verslunum ÁTVR. Þetta er þveröfug niðurstaða við fyrra
svari ráðuneytisins með nákvæmlega sömu gögn í höndunum.
Fyrirspurn ROKK slf um
reynslusölu á Motörhead Shiraz í ÁTVR hefur því tekið um það bil 10 mánuði og
eru helstu ástæður höfnunar eftirfarandi: “Nafn
hljómsveitarinnar er vísun í notendur hins ólöglega fíkniefnis amfetamíns ásamt
því að textar við lög hljómsveitarinnar fjalli iðulega um stríð, misnotkun
valds, óábyrgt kynlíf og misnotkun vímuefna “. Þessar upplýsingar fékk ÁTVR
af hinum opna upplýsingavef Wikipedia en á honum getur hver sem er sett inn þær
upplýsingar sem honum sýnist og er hann því varla marktækur í kærumálum sem
þessum.
Einnig segir í úrskurði
að umrætt rauðvín sé ekki framleitt af Motörhead heldur af Broken Back Winery í
Ástralíu og þar af leiðandi má ekki standa Motörhead framann á flöskunni.
Semsagt meðlimir hljómsveitarinnar eru ekki sveittir að tína ber og tappa á
flöskur og þess vegna má nafn hljómsveitarinnar ekki prýða miðann á flöskunni.
Rétt er að það komi
einnig fram að lönd sem við miðum okkur oft við í regluverki eru að selja
Motörhead Shiraz. Í Svíþjóð seldist fyrsta upplag upp á nokkrum dögum, í Finnlandi
seldist það einnig upp á nokkrum dögum. Í Noregi, Bretlandi og Þýskalandi hefur
salan einnig farið vel af stað. Einnig er komið á markaðinn Motörhead Vodka og
selst hann einnig mjög vel erlendis.
Af þessu má einfaldlega
sjá að allt vín sem ber merki tónlistarmanns eða hljómsveitar, sem kemur ekki
beint sjálfur að gerð vínsins, hvernig sem það er svo metið, verður aldrei selt
í ÁTVR með núgildandi reglum.
ROKK slf er komið í samband við birgja sem eru með vín merktum Rolling Stones,
Police, AC/DC, Pink Floyd og í lauslegum
viðræðum við birgja sem er með nokkrar Elvis Presley flöskur til sölu. Ekkert
af þessu víni verður nokkurn tímann til sölu í ÁTVR.
Síðan vaknar óneitanlega
spurningin hvort stóru fyrirtækin lúta öðrum reglum en litlu fyrirtækin ?
Heilagur Papi er gott dæmi en þar setti umboðsmaður Alþingis ofaní við ÁTVR og
Fjármálaráðuneytið eftir að Papinn fékk ekki náð hjá þessum stofnunum. Ómögulegt
er að vita um allar þær tegundir sem særðu blygðunarkennd “nefndarmanna” og var
hafnað.
Þá er brugghúsið Borg
sem er í eigu Ölgerðarinnar að setja á markað nýjan bjór sem ber nafnið Surtur.
Rétt er að það komi skýrt fram að ROKK slf hefur ekkert á móti Ölgerðinni en ef
nota ætti sömu rök á stór og lítil fyrirtæki sem eru að setja nýjar vörur á
markað þá kæmist þessi vara líklega ekki í sölu í ÁTVR. Surtur er ekkert minna
en heimsendaspá með tilheyrandi morðum og blóðsúthellingum og ekki þykir
líklegt að Surtur sjálfur komi mikið að framleiðslu bjórsins. Þessi bjór fór í
sölu í ÁTVR á bóndadaginn og selst vonandi vel.
Fleiri tegundir sem ÁTVR selur sem hljóta að falla undir sömu rök
og varð til þess að Motörhead Shiraz var synjað eru meðal annars Captain Morgan
(kemur hann að gerð rommsins?), Dooley´s Toffee (skírskotun í nammi), Hobgoblin
bjór, Fjallagrasaseyði (inniheldur gildishlaðnar upplýsingar) og Hoegarden
Verbuten Vrucht þar sem miðinn inniheldur nekt, sem er náttúrulega tabú á Íslandi og má helst hvergi sjást.
ROKK slf biður innflytjendur þessara vína fyrirfram afsökunar á þessari
upptalningu og vonar að hún geri ekkert annað en auka söluna hjá þeim. Hún er
eingöngu til að sýna fram á mismunun ÁTVR á birgjum sínum.
Væri ekki bara einfaldast að láta markaðinn ráða því hvað er selt
í ÁTVR og hvað ekki ? Ef fólki líkar ekki innihaldið eða umbúðirnar sem það er
í þá er það einfaldlega ekki keypt og fellur því um sjálft sig. Hversu langt á
forræðishyggjan að ganga í okkar annars frábæra landi ? Einhver hefði haldið að
það væri alveg nóg að skattleggja áfengi til tunglsins og til baka svo ekki
bætist við ótrúlegar siðareglur sem gilda einungis fyrir suma en ekki alla til
að fara eftir.
Þess má að lokum geta að umboðsmaður Alþingis er kominn með þetta
mál inná borð hjá sér.
Á hverjum degi flytja
fimm manns frá Íslandi til þess að hefja nýtt líf í öðru landi og lái þeim hver
sem vill.
Fyrir
hönd ROKK slf
Hjörleifur
Árnason