Hvað er búið að eyða mörgum blaðsíðum í dagblöðum og
klukkutímum í sjónvarpi um það hvort eigi að kjósa um hitt eða þetta ? Mörg mál
hafa verið í umræðunni síðastliðin ár og ber þar helst að nefna lækkun
veiðigjalds og Icesave en eitt frægasta mál ( og langdregnasta ) seinni ára er
án efa aðildaviðræðurnar við ESB. Á að kjósa um aðild ? Á að kjósa um
áframhaldandi viðræður ? Á að kjósa um að fá að sjá í „pakkann“ ? Til að gera
málin oft á tíðum enn flóknari eru pólítíkusar ekki einu sinni alltaf sammála
því sem þeir vildu sjálfir kannski ári áður. Endalaus umræðan heldur áfram og
fyllir dagblöð, útvarp og sjónvarp. Á þetta eða hitt málið að fara í
þjóðaratkvæðisgreiðslu eða ekki ?
Kjósa eða ekki kjósa, það er spurningin. Svarið, hinsvegar, finnst mér vera algjörlega augljóst. Það eina sem þarf að ákveða er prósentan. Leyfið mér að útskýra.
í Sviss er notast við svokallað „beint lýðræði“. Það hefur verið þar við lýði í mörg herrans ár og virkar bara nokkuð vel að sögn heimamanna. Það virkar þannig að þegar 100.000 eru mótfallnir máli sem er á leið í gegnum þingið geta þeir krafist þess að málið fari í þjóðaratkvæðagreiðslu. Helsti gallinn við þetta ferli er að þegar það var sett á þá var miðað við 100.000 manns, sem í dag þykir ekki ýkja mikið í Swiss. Í dag myndu þeir líklega notast við ákveðið prósentuhlutfall af ríkisborgurum. Þeir einfaldlega rita „NEI“ á miða og setja hann í sérstakt kosningabox. Þegar svo „NEI“ miðarnir eru orðnir 100.000 Þá ber þeim sem eru við völd að setja málið í þjóðaratkvæðagreiðslu. Einfalt ekki satt ?
Á vef Alþingis eru daglegar færslur um þau mál sem eru í umræðunni í það og það skiptið. Ef mikilvæg málefni eru á dagskrá eru allar líkur á því að þau mál verði komin á netmiðla og í umræðuna mjög fljótlega. Mín hugmynd er sú að inná vef Alþingis sé hnappur, sem mætti kalla þjóhnapp, sem virkar þannig að ef ýtt er á hnappinn, rafrænt, skráist eitt atkvæði. Það mætti notast við IP tölur, kennitölur, lykilorð úr heimabanka eða hvaðeina til að tryggja að einn maður eigi eitt atkvæði. Þegar síðan t.d. 10% kosningabærra mann, cirka 24.500 manns, hafa kosið, ber stjórnvöldum að setja málið í þjóðaratkvæðagreiðslu. Sem mætti síðan hæglega fara fram á netinu líka.
Auðvitað verða deilur um hvaða prósentutölu er best að miða við en með tíð og tíma má slípa það til. Líklega þyrfti hún að vera aðeins hærri en 10%.
Samkvæmt rannsókn frá Hagstofu Íslands síðan 2012 þá eru tölvur á 96% heimila landsmanna, sem er með því mesta á öllu EES svæðinu. Því má til sanns vegar færa að það er auðveldara fyrir landsmenn að kjósa á netinu en á gamla mátan, með því að mæta á staðinn og krota á miða.
Með þessu móti geta þeir sem dunda sér við það að öskra og niðurlægja hvor aðra á hinu háa Alþingi einbeitt sér að því sem þeir voru kosnir til. Að vinna að því sem þeir lofuðu í kosningabaráttunni án stöðugra afskipta frá almenningi um það hvort þeim finnist ekki að þjóðin eigi að kjósa um málið. Þjóhnappurinn sér alveg um að svara þeirri spurningu. Ef 10% markinu er ekki náð á meðan málið fer í gegnum Alþingi þarf einfaldlega ekkert að ræða það frekar.
Fjölmargar kosningar fara nú þegar fram á netinu, sem dæmi má nefna að tæplega 70.000 manns skrifuðu undir vilja til þess að hafa flugvöllinn áfram í Vatnsmýrinni á www.lending.is og rúmlega 33.000 manns hafa skrifað undir vilja til að klára samningaviðræður við ESB á www.tjod.is . Þessar kosningar þykja góðar og gildar og er því augljóst mál að það eina sem þarf að ræða er hversu há prósentan á að vera fyrir Þjóhnappinn.
Nú vantar bara stjórnmálaflokk sem þorir að leyfa þjóðinni stundum að ráða.
Kjósa eða ekki kjósa, það er spurningin. Svarið, hinsvegar, finnst mér vera algjörlega augljóst. Það eina sem þarf að ákveða er prósentan. Leyfið mér að útskýra.
í Sviss er notast við svokallað „beint lýðræði“. Það hefur verið þar við lýði í mörg herrans ár og virkar bara nokkuð vel að sögn heimamanna. Það virkar þannig að þegar 100.000 eru mótfallnir máli sem er á leið í gegnum þingið geta þeir krafist þess að málið fari í þjóðaratkvæðagreiðslu. Helsti gallinn við þetta ferli er að þegar það var sett á þá var miðað við 100.000 manns, sem í dag þykir ekki ýkja mikið í Swiss. Í dag myndu þeir líklega notast við ákveðið prósentuhlutfall af ríkisborgurum. Þeir einfaldlega rita „NEI“ á miða og setja hann í sérstakt kosningabox. Þegar svo „NEI“ miðarnir eru orðnir 100.000 Þá ber þeim sem eru við völd að setja málið í þjóðaratkvæðagreiðslu. Einfalt ekki satt ?
Á vef Alþingis eru daglegar færslur um þau mál sem eru í umræðunni í það og það skiptið. Ef mikilvæg málefni eru á dagskrá eru allar líkur á því að þau mál verði komin á netmiðla og í umræðuna mjög fljótlega. Mín hugmynd er sú að inná vef Alþingis sé hnappur, sem mætti kalla þjóhnapp, sem virkar þannig að ef ýtt er á hnappinn, rafrænt, skráist eitt atkvæði. Það mætti notast við IP tölur, kennitölur, lykilorð úr heimabanka eða hvaðeina til að tryggja að einn maður eigi eitt atkvæði. Þegar síðan t.d. 10% kosningabærra mann, cirka 24.500 manns, hafa kosið, ber stjórnvöldum að setja málið í þjóðaratkvæðagreiðslu. Sem mætti síðan hæglega fara fram á netinu líka.
Auðvitað verða deilur um hvaða prósentutölu er best að miða við en með tíð og tíma má slípa það til. Líklega þyrfti hún að vera aðeins hærri en 10%.
Samkvæmt rannsókn frá Hagstofu Íslands síðan 2012 þá eru tölvur á 96% heimila landsmanna, sem er með því mesta á öllu EES svæðinu. Því má til sanns vegar færa að það er auðveldara fyrir landsmenn að kjósa á netinu en á gamla mátan, með því að mæta á staðinn og krota á miða.
Með þessu móti geta þeir sem dunda sér við það að öskra og niðurlægja hvor aðra á hinu háa Alþingi einbeitt sér að því sem þeir voru kosnir til. Að vinna að því sem þeir lofuðu í kosningabaráttunni án stöðugra afskipta frá almenningi um það hvort þeim finnist ekki að þjóðin eigi að kjósa um málið. Þjóhnappurinn sér alveg um að svara þeirri spurningu. Ef 10% markinu er ekki náð á meðan málið fer í gegnum Alþingi þarf einfaldlega ekkert að ræða það frekar.
Fjölmargar kosningar fara nú þegar fram á netinu, sem dæmi má nefna að tæplega 70.000 manns skrifuðu undir vilja til þess að hafa flugvöllinn áfram í Vatnsmýrinni á www.lending.is og rúmlega 33.000 manns hafa skrifað undir vilja til að klára samningaviðræður við ESB á www.tjod.is . Þessar kosningar þykja góðar og gildar og er því augljóst mál að það eina sem þarf að ræða er hversu há prósentan á að vera fyrir Þjóhnappinn.
Nú vantar bara stjórnmálaflokk sem þorir að leyfa þjóðinni stundum að ráða.
Næst þegar þú lest langan pistil um að þetta eða hitt málið
eigi að fara í þjóðaratkvæðagreiðslu gætir þú hugsanlega verið að gera eitthvað
miklu gáfulegra ef þjóhnappurinn væri við lýði, t.d. fá þér góðan bjór.
Hjörleifur Árnason
Áhugamaður um betra samfélag
Áhugamaður um betra samfélag
